Familiebegraafplaats
Gerrit Willem Casimir, zijn echtgenote Reiniera en veel nakomelingen zijn begraven
op de 3400 m2 grote, geheel ommuurde familiebegraafplaats in Djamboe (Kampung Sibanteng-Jambu),
thans geheten Keeamantan onder district Leuwilang, ca 28 kilometer ten westen van
Buitenzorg, rechts van de weg naar Djasinga. Andere familieleden zijn elders begraven,
bijv. op Tanahabang.
Meneer van Motman Pilaar
Volgens een uitgebreid artikel in het dagblad van 1 juni 1975 schreef Buana Minggu
dat de grond destijds was van ene Ki Elias, een bekende vechtersbaar met magische
krachten. GWC raakte met hem bevriend en kreeg toestemming om op zijn land een begraafplaats
te stichten voor hem en zijn familie. Ki Elias en na hem zijn nazaten hebben de functie
van begraafplaatsbewaarder vele jaren vervuld. De lokale bevolking noemt het complex
Meneer Motman pilaar en vindt de plek griezelig.
Op Djamboe zijn er 40 personen begraven op 39 begraafplekken. GWC was in 1821 de
eerste volwassene die er werd begraven; zes van zijn jong overleden kinderen waren
hem vanaf 1812 voorgegaan. Later werd ook zijn vrouw daar begraven en van de overige
33 personen vallen er zeven onder tak A, tien onder tak B, tien onder tak C, drie
onder tak D en twee onder tak E. De laatste persoon die er werd begraven was Paul
C.P. (tak C) in 1919. De begraafplaats heeft dus bijna 100 jaar als zodanig gediend.
Grafstenen
Het materiaal ter conservering van de lijken bestond onder andere uit bepaalde grassoorten.
Het grootste gedeelte van de graven is al verwoest. De grafstenen waren van het
bekende merk MW Johnson Euston rd London (Dit is op te maken uit een brokstuk van
de betreffende grafsteen). Het mausoleum heeft het opschrift Fam. PR van Motman.
Pieter Reinier (1850/1911) was landheer van Dramaga. De toegang tot het mausoleum
was destijds een ijzeren deur. In zowel de linker als de rechtermuur zijn twee grafdeuren
aangebracht en 12 ijzeren ringen.
Tijdens de Japanse bezetting en ook daarna is de begraafplaats gerampokt. Slechts
het mausoleum van Pieter Reinier en een enkele pilaar staat er nog.
Restauratie?
Sinds enige tijd onderzoekt de Stichting Van Motman Familie Archief via diverse wegen
de mogelijkheden om deze vervallen familiebegraafplaats in ere te herstellen. Deze
pogingen hebben tot nu toe veel tijd gekost zonder dat er conreet uitzicht is op
restauratie van dit unieke monument. Wel vernemen wij via diverse wegen dat ook Indonesië
er geluiden zijn die pleiten voor behoud van dit cultureel erfgoed. Het Soedanese
maanblad Balebat van september-oktober 2009 bevatte artikelen die gewijd zijn aan
de familiebegraafplaats en aan Dramaga. In het artikel over de begraafplaats wordt
gefilosofeerd over de aanleg van een park rondom het mausoleum en een eventuele restauratie
teneinde toeristen te trekken. Het park zou “Astana van Motman” moeten gaan heten.
Lees de Engelse vertaling van het in Balébat verschenen artikel: The neglected Grave
of van Motman